Uproszczenie oceny podwójnej istotności (DMA) w ESRS – kompleksowe podejście dla przejrzystości i efektywności
EFRAG przedstawił propozycję zmian w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju z dnia 20.06.2025
Wprowadzenie
Ocena podwójnej istotności (Double Materiality Assessment, DMA) stanowi fundament przygotowania raportów zrównoważonego rozwoju wg standardów ESRS. W praktyce jednak proces ten często okazuje się nadmiernie skomplikowany, skupiony na formalnościach i obciążający zasoby przedsiębiorstw. W odpowiedzi na te wyzwania EFRAG wprowadził szereg modyfikacji, które mają uprościć DMA, a jednocześnie zapewnić, że raporty będą zawierały jedynie najbardziej istotne informacje.
1. Zrozumienie roli DMA
-
Cel DMA: Identyfikacja obszarów (tematów), które mają największy wpływ na działalność firmy (material impacts, risks and opportunities — IRO) oraz które najistotniej wpływają na interesariuszy.
-
Problem praktyczny: Zbyt rozbudowane procesy punktowania i brak wskazówek sektorowych prowadziły do rutynowego „odhaczania” tematów, zamiast realnej analizy strategicznej.
2. Podejście „top-down” – start od modelu biznesowego
-
Analiza modelu biznesowego: Proces DMA rozpoczyna się od rozpoznania najważniejszych tematów wynikających z funkcjonowania firmy i specyfiki branży.
-
Redukcja punktowania: Wyeliminowano obowiązek oceniania każdego zagadnienia w drodze szczegółowych ocen ilościowych, gdy dana kwestia jest już powszechnie uznana za kluczową.
3. Proporcjonalne wymagania dowodowe
-
Rozsądny poziom dokumentacji: Raportujący prezentują dowody adekwatne do znaczenia tematu – wystarczy wskazać, dlaczego dany obszar jest istotny, bez tworzenia rozbudowanych zestawień, gdy jest to oczywiste.
-
Skupienie na jakości, a nie ilości: Ważniejsze jest zrozumienie wpływu i kontekstu niż liczba stron raportu.
4. Wzmocnione kryteria istotności informacji
-
Decision-usefulness: Zmodyfikowano kryteria, aby akcentować przydatność danych do podejmowania decyzji przez interesariuszy.
-
Filtr istotności: Każdy punkt danych (włącznie z ESRS 2) poddawany jest ocenie, czy wnosi realną wartość informacyjną, co eliminuje zbędne szczegóły.
5. Jasne wytyczne identyfikacji tematów i podtematów
-
Separacja IRO i tematów: Wyjaśniono, jak powiązać identyfikację wpływów, ryzyk i szans z doborem głównych tematów raportowych.
-
Lista przykładów jako orientacja: Przykładowy katalog w ESRS 1 nie jest wyczerpujący – służy jedynie podpowiedzią, jakie zagadnienia mogą się pojawić.
6. Podejście „brutto” vs. „netto” i definicja pozytywnych wpływów
-
Uwzględnianie działań naprawczych: Określono, czy działania zapobiegawcze oraz remediacyjne powinny być wykazywane przed czy po ocenie wpływów.
-
Co to jest „pozytywny wpływ”: Wprowadzono jasne kryteria, co uznajemy za korzyść i jak ją raportować.
7. Raportowanie dot. kwestii niematerialnych
-
Dobrowolne ujawnienia: Firmy mogą – na przykład na prośbę agencji ratingowych – prezentować dane, które nie przeszły kryterium istotności, o ile spełnione zostaną określone warunki przejrzystości.
8. Raportowanie na poziomie podtematów
-
Kompaktowe ujawnienia: Gdy tylko fragment tematu jest istotny, raportuje się wyłącznie ten podtemat.
-
Aneks orientacyjny: Nieobowiązkowy dodatek wskaże, które elementy standardu dotyczą konkretnego podtematu, ułatwiając selekcję potrzebnych danych.
9. Zasada rzetelnej prezentacji (“fair presentation”)
-
Relewancja i wierne odwzorowanie: Standard ESRS oparty jest na tych dwóch filarach, co pozwala uniknąć „checklistowego” raportowania i nadmiernego obciążenia.
-
Zaufanie i przejrzystość: Użytkownicy raportów otrzymują informacje skoncentrowane na rzeczywistych ryzykach i korzyściach.
Korzyści dla przedsiębiorstw i interesariuszy
-
Oszczędność czasu i zasobów – koniec z nadmiarem formalności.
-
Lepsza jakość raportów – kluczowe dane dla decydentów.
-
Większa porównywalność – ujednolicone podejście do istotności w całym sektorze.
-
Wzrost zaangażowania – proces skoncentrowany na realnych kwestiach biznesowych i środowiskowych.
Podsumowanie
Nowe wytyczne EFRAG upraszczają proces DMA, eliminując zbędne etapy i formalizmy, a jednocześnie wzmacniając użyteczność raportowanych informacji. Dzięki temu raporty ESRS staną się bardziej przejrzyste, czytelne i skoncentrowane na tym, co naprawdę się liczy – wspierając zarówno firmy, jak i ich interesariuszy w podejmowaniu świadomych decyzji.
Wpis opracowany na podstawie materiałów EFRAG: Status report ESRS Simplification 20 June 2025.pdf
